🚩शिवविचार प्रतिष्ठान🚩

२७ एप्रिल इ.स.१६६६

घाटमाथा व कोकण यांच्या मध्यभागी उभा असलेला विजापूरकरांचा खेळणा उर्फ विशालगड स्वराज्यात दाखल करण्यासाठी महाराजांनी मावळ्यांना सुचना दिल्या. त्याप्रमाणे भारंभार माळा लावून खेळणागड स्वराज्यात दाखल केला. मावळ्यांनी बहु पराक्रम केला.

🙏🏻शंभू महाराज🙏🏻

पुरंदरी जन्म घेतला तुम्ही

छत्रपती शिवरायांच्या पुता

मुजरा करितो तुम्हाला

मातोश्री सईच्या सुता.

बालवयात होतात तुम्ही ज्ञानी

दुश्मनासही मागायला लावले पाणी

स्वभावाने होतात तुम्ही सच्चे

शूर आबांचे शूर बच्चे.

१२० लढाई न हार एकही

खेळलात तुम्ही गनिमी कावा

म्हणोनि तुम्हास म्हणतात सगळे

शूर आबांचा शूर छावा.

तुमच्या थोर पराक्रमामुळेच

वाढली रायगडाची शान

पाहोनिया तुमचा पराक्रम शंभू

औरंगजेब झाला होता परेशान.

छत्रपतींचे वंशज तुम्ही

देव तुमचे शिवाजी

तुम्हीच होतात या स्वराज्याचे

स्वराज्य रक्षक संभाजी.

स्वराज्यासाठी जगणे मरणे

शंभूराजे तुम्हाकडून शिकलो

मातीसाठी प्राण त्यागणे

हे सुध्दा तुम्हाकडूनच शिकलो.

याहूनही अजून काय लिहावे

सर्वदा ऐवढेच स्मरणावे

ना भूतो: ना भविष्यती राजा.

छत्रपती श्री शिवाजी राजा.

छत्रपती श्री संभाजी राजा.

   👇✒अतुल मोरे_

शिवविचार प्रतिष्ठान

२१ एप्रिल इ.स.१६५७
वीर मुरारबाजी देशपांडे स्वराज्यात दाखल झाले.
२१ एप्रिल इ.स.१६६८
छत्रपती शिवरायांनी विठोजी हैबतराव यास अभय दिले.
२१ एप्रिल इ.स.१७००
सातारा शहरातील किल्ले अजिंक्यतारा या किल्ल्यावर मुठभर मराठ्यांच्या मदतीने किल्लेदार प्रयागजींनी तब्बल साडेचार महीने औरंगजेबाशी झुंज दीली आणि अखेर गडावरचा दारूगोळा आणि इतर कुमक संपली.

शिवविचार प्रतिष्ठान

१८ एप्रिल इ.स.१६७४

सरसेनापती प्रतापराव गुजर यांच्या युद्धभूमीवरील मृत्यूनंतर छत्रपती शिवरायांनी हंबीरराव मोहीते यांना स्वराज्याचे सरसेनापती केले
१८ एप्रिल इ.स.१६७७
छत्रपती शिवराय आग्रा कैदेत असताना त्यांचे अत्यंत जवळचे साथीदार त्र्यंबक सोनदेव डबीर यांचे निधन
१८ एप्रिल इ.स.१७०३
महत् प्रयासाने औरंगजेबाने सिंहगड ताब्यात घेतला. गडाची व्यवस्था लावण्यात आणि पावसाळा संपायची वाट बघत तो तिकडेच ठाण मांडून बसला. पावसाळा संपला की राजगडकडे कूच करायचा त्याचा मनसुबा होता.
१८ एप्रिल इ.स.१७७४
पेशवे सवाई माधवराव यांचा किल्ले पुरंदरवर जन्म.
हे मराठा साम्राज्याचे पेशवा अर्थात पंतप्रधान होते. रघुनाथराव पेशव्यांच्या कारस्थानातून हत्या झालेल्या पेशवा नारायणराव यांचे ते पुत्र होते.

शिवविचार प्रतिष्ठान 

१५ एप्रिल इ.स.१६६७

"छत्रपती शिवराय" आणि "पुतळाबाई" साहेबांशी यांचा विवाह झाला 

१५ एप्रिल इ.स.१६७३

स्वराज्याचे सरसेनापती सरनोबत प्रतापराव गुजर यांनी बेहलोलखानाला शरण आला म्हणून विजापूरच्या दिशेने परत सोडून दिले आणि इथूनच सुरूवात झाली एका नव्या वादळाची. छत्रपती शिवरायांनी प्रतापराव गुजरांना कडक शब्दात सुनावले,

"सरनोबत असूनही कोणता न्याय केलात? हाती आलेल्या गिनिमाला सोडून दिले? गनिमास धूळ चारल्याशिवाय आम्हास रायगडावर तोंड दाखवू नका छत्रपती शिवरायांचे शब्द म्हणजे अंगार होते. 

एखाद्या निखाऱ्याप्रमाणे ते शब्द प्रतापरावांच्या कानात घुसले.

प्रतापरावांचा विजयाचा आनंद क्षणात मावळला व बेहलोलखानाला पुन्हा पकडण्यासाठी ते नव्या जोमाने योजना आखू लागले.

१५ एप्रिल इ.स.१७३९

वसईच्या किल्ल्यावरील मराठ्यांच्या हल्ल्यामध्ये पोर्तुगीज ॲाफीसर "पिंटो" व "सिलवेरा" यांचा मृत्यू.

शिवविचार प्रतिष्ठान

१४ एप्रिल इ.स.१६७३

छत्रपती शिवाजी महाराज पन्हाळगडावरून रायगडावर परत आले.

१४ एप्रिल इ.स.१६६४

जसवंतसिंह राठोड याने किल्ले सिंहगड वर सुलतानढवा हा लढाई प्रकार केला. त्याने केलेला हा हल्ला मराठ्यांनी उधळून लावला व महाराजा जयवंतसिंहाला पळवून लावला

१४ एप्रिल इ.स.१६६५

ऐतिहासिक किल्ले पुरंदर च्या वेढ्यामध्ये दिलेरखान, अब्दुल्ला व महेली या मुघलांनी ३ तोफांच्या साहाय्याने किल्ले वज्रगड जिंकला. 

किल्ले वज्रगड हा पुरंदरच्या शेजारीच पुरंदरला लागून एक लहान किल्ला आहे.

१४ एप्रिल इ.स.१८९१

दलितांच्या हक्कासाठी लढणारे, दलितांना न्याय मिळवून देणारे आणि जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाही देशाची म्हणजेच स्वतंत्र भारताची राज्यघटना लिहीणारे

"भारतरत्न डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर" यांचा जन्म.

शिवविचार प्रतिष्ठान

१३ एप्रिल इ.स.१६६३

नुकत्याच जिंकलेल्या कोकणातील प्रदेशात एक दौड मारून पावसाळ्याच्या मोहीमेची आखणी करण्याकरता छत्रपती शिवराय "किल्ले राजगड" हून कोकणात उतरले व "कुडाळ" पर्यंत गेले

१३ एप्रिल इ.स.१६६५

किल्ले पुरंदर चा लहान भाऊ अशी ओळख असलेला किल्ले वज्रगड चे तट बुरूज पडले.

१३ एप्रिल इ.स.१७००

स्वराज्याचे तिसरे छत्रपती राजाराम महाराज यांचा मृत्यू होऊन महिना झाला तरी औरंगजेब बादशहास साताऱ्यातील "किल्ले अजिंक्यतारा" दाद देत नव्हता.

१३ एप्रिलच्या पहाटे मुघलांनी किल्ल्याच्या तटाखाली २ भुयारे खणली व त्यात सुरुंग पेरुन त्यास बत्ती दिली. एक सुरुंग फुटला व अनेक "मराठे" त्याखाली गाडले गेले.

प्रयागजी सुद्धा अडकले पण सुदैवाने त्यात बचावले.

तट पडल्याच्या आनंदात अनेक मुघल गड चढून वर येऊ लागले आणि अचानक दुसरा सुरुंग फुटला व तट चढणार हजारो मुघल त्याखाली गाडले गेले.

आधीच आत आलेल्या मुघल सैन्यावर मराठे तुटून पडले व त्यांना कापुन काढले.

१३ एप्रिल इ.स.१७०४

"किल्ले संग्रामदुर्ग" उर्फ "चाकणचा किल्ला" सोडून औरंगजेब खेड(राजगुरुनगर) कडे निघाला.

१३ एप्रिल इ.स.१७३१

सातारा गादीचे "छत्रपती शाहू महाराज(थोरले)" व कोल्हापूर गादीचे "छत्रपती संभाजी महाराज(दुसरे) यांच्यात राज्याच्या सिमेवरुन वाद.

शिवविचार प्रतिष्ठान

 १० एप्रिल इ.स.१६६२

छत्रपती शिवाजी महाराजांनी आई तुळजा भवानी देवीची प्रतिष्ठापना केली

१० एप्रिल इ.स.१६६०

राजापूरला इंग्रजांची  छत्रपती शिवरायांनी पळता भुई थोडी केली असूनही पन्हाळा किल्ल्याला टाकलेल्या वेढ्यात इंग्रज मिसळले व गडावर महाराजांच्या विरोधात तोफा डागू लागले 

१० एप्रिल इ.स.१६९३

१६८९ मध्ये राजधानी "किल्ले रायगड" मोगलांच्या ताब्यात गेल्यावर मराठ्यांचे ३ रे छत्रपती राजाराम महाराज जिंजी येथे गेले व स्वःतचा राज्याभिषेक करवुन स्वराज्याची सुत्रे काही काळ तिकडुनच पाहिली,

याचदरम्यान १० एप्रिल १६९३ रोजी कोल्हापुर गादीचे "शहाजीराजे" (दुसरे) यांची भेट घेतली.

शिवविचार प्रतिष्ठान

९ एप्रिल इ.स.१६८२

मुघल सरदार शहाबुद्दीनचा  किल्ले रामशेज ला पुन्हा वेढा टाकण्याचा प्रयत्न पण किल्लेदार 'रामाजी पवार' व इतर मावळ्यांचा त्यांच्यावर जोरदार हल्ला 

९ एप्रिल इ.स.१६३३

मुघल बादशहा शहाजहानच्या फौजांनी निजामशाही विरूद्ध त्यांच्या देवगिरी किल्ल्यावर हल्ला चढविला 

९ एप्रिल इ.स.१६६९

उत्तर हिंदुस्तानातील देवालये तोडण्यासाठी औरंगजेबकडून विशेय फौजा तैनात सुर्यग्रहण आले या सुर्यग्रहणाच्या मुहुर्तावर काशी काशी विश्वेश्वराचे देवालय जमीनदोस्त करण्याचा हुकूम बादशहाने सोडला या हुकूमाने जणू निसर्गच थरारला होता.

शिवविचार प्रतिष्ठान

८ एप्रिल इ.स.१६७४

चिपळून येथे छत्रपती शिवरायांनी मराठी लष्कराची पाहणी केली. राजाभिषेकपूर्वी सरसेनापती प्रतापराव गुजर यांच्या युद्धभूमीवरील मृत्यूमुळे स्वराज्याचे सरसेनापतीपद हंबीरराव मोहीते यांना दिले.

८ एप्रिल इ.स.१६५७

२७ वर्षीय छत्रपती शिवरायांचा जाधवराव घराण्यातील काशीबाई यांच्याशी विवाह झाला.

८ एप्रिल इ.स.१६६६

छत्रपती शिवरायांनी लाल महालात केलेल्या हल्ल्यात कसाबसा वाचला. आणि औरंगजेब बादशहाचा मामा आणि मुघल सरदार शाहीस्तेखान पुणे परगणा सोडून औरंगाबादला पळून गेला.

८ एप्रिल इ.स.१६७५

छत्रपती शिवरायांचा गोव्यातील किल्ले फोंडा ला वेढा.

८ एप्रिल इ.स.१६७८

दक्षिण दिग्विजय मोहीम जिंकून छत्रपती शिवरायांचे किल्ले पन्हाळा येथे आगमन.

शिवविचार प्रतिष्ठान

७ एप्रिल इ.स.१६७७

छत्रपती शिवराय

श्री शैल्यम येथे पोहोचले

७ एप्रिल इ.स.१८१८

"दख्खन" ताब्यात आल्यावर इंग्रजांनी सह्याद्रीतल्या बहूतेक सर्वच किल्ल्यांची तोडफोड केली.आजच्या दिवशी कोकणातील सिंधुदुर्ग जवळील "किल्ले देवगड" हा विनाप्रयास इंग्रजांच्या ताब्यात गेला.

शिवविचार प्रतिष्ठान

६ एप्रिल इ.स.१६५६
छत्रपती शिवरायांनी रायरीला ('किल्ले रायगड') वेढा टाकला.
६ एप्रिल इ.स.१६६३
छत्रपती शिवरायांनी पहाटेच्या सुमारास लाल महालातील शाहिस्तेखानाची तीन बोटे छाटली
६ एप्रिल इ.स.१६६६
 छत्रपती शिवराय आग्रा भेटीसाठी निघाले असता औरंगजेबचे त्यांना स्वागतपर पत्र "हंडीया" या ठिकाणी मिळाले.
६ एप्रिल इ.स.१७५५
पेशव्यांच्या सांगण्यावरून इंग्रजांनी स्वराज्याचे आरमारप्रमुख "तुळाजी आंग्रे" यांच्याकडून 'किल्ले फत्तेगड' आणि 'किल्ले कनकदुर्ग' हे जिंकून घेतले. २२ मार्च १७५५ रोजी झालेल्या इंग्रज व पेशवे यांच्यातील तहाप्रमाणे इंग्रज नौदल मराठा नौदलावर म्हणजेच तुळाजी आंग्रेंवर 'किल्ले सुवर्णदुर्ग' वर स्वारी करण्यासाठी मुंबईहून निघाले होते.

शिवविचार प्रतिष्ठान

५ एप्रिल इ.स.१६६३

सुमारे २वर्षे लालमहालात ठाण मांडून बसलेल्या शाहिस्तेखानावर शिवरायांचा आकस्मिक छापा चैत्र शुद्ध अष्टमी म्हणजेच रामनवमीच्या आदल्या दिवशी आणि मुस्लिम लोकांच्या रोज्याच्या ६ व्या दिवशी धक्कादायक छापा खानकसाबसा पसार मात्र खानाची ३बोटे कापली जिवाच्या भीतीने खान तिकडून जो पळाला तो थेट औरंगाबादला जाउन थांबला 

५ एप्रिल इ.स.१७१८

मराठा सरखेल 'कान्होजी आंग्रे' यांच्या आरमाराला जशास तसे उत्तर देण्यासाठी सर्व तह बाजूला सारून ईस्ट इंडिया कंपनीच्या बॉम्बे कौन्सिलच्या बैठकीत आंग्र्यांना धडा शिकवण्याचा निर्णय घेतला गेला.

 पुढे काही दिवसांनी इंग्रजांनी आंग्र्यांचे एक शिबाड पकडले तेंव्हा आंग्र्यांनी इंग्रजांना पत्र पाठवले. "तुमची आमची मैत्री संपली. इथून पुढे देवाची कृपा होउन माझ्या हाती जे लागेल ते घेतल्याशिवाय मी राहणार नाही."

शिवविचार प्रतिष्ठान

४ एप्रिल इ.स.१६६३

छत्रपती शिवराय 'किल्ले सिंहगडावर दाखल असतांना मावळ्यांनी शाहिस्तेखानावर आक्रमण केले ४ एप्रिल इ.स.१६७०  नगरमध्ये मराठे घुसलेले पाहून 'दाऊदखान कुरेशी' हा खानदेशातून त्वरेने नगरास ७००० स्वारांसह आलेला होता.

नगरमध्ये घुसलेले मराठे आजच्या दिवशी जुन्नर प्रांतात पळाले दाऊदखान त्यांच्यामागे हाथ धुवून पळत सुटला जुन्नर प्रांतातूनही मराठे तात्पुरते पळून गेले

मग मात्र दमलेला दाऊदखान नगरला परतला.

४ एप्रिल इ.स.१६७९

छत्रपती शिवरायांची विजापूरजवळ 'शहापूर' येथे स्वारी

४ एप्रिल इ.स.१६८३

छत्रपती शिवरायांपासून स्वराज्यात असलेला मुन्शी "काझी हैदर" फितूर झाला.

शिवविचार प्रतिष्ठान

*३ एप्रिल इ.स.१६८०*

(चैत्र शुध्द पौर्णिमा शके १६०२) *छत्रपती शिवरायांचे "राजधानी किल्ले रायगड" वर निधन* शौर्यधैर्य नितीमत्ता स्वातंत्र्य यांचा ओजस्वी स्त्रोत असलेले व गुलामीच्या साखळदंडात अडकलेल्या मानवाला मुक्त करण्यासाठी व ह्या भुतलावर सुवर्ण स्वराज्य निर्माण करणारे तुमचे आमचे नाही तर या सकल त्रैलौक्याचे पालनकर्ते तारणहार राजमान्य राजश्री अखंडलक्ष्मी अलंकृत महापराक्रमी महाप्रतापी महाराजाधिराज श्रीमंत *छत्रपती शिवाजी महाराज* हे सर्व स्वराज्याला पोरके करुन अनंतात विलीन झाले ज्यांच्या उपकारांची परतफेड आपण हजारो पिढ्या करु शकत नाही अशा या महामानवाला, युगपुरुषाला मानाचा त्रिवार मुजरा आणि विनम्र अभिवादन.

*३ एप्रिल इ.स.१६६२*

"मोरोपंत पिंगळे" हे आत्तापर्यंत "मुजुमदारी" हे पद सांभाळत होते.

छत्रपती शिवरायांनी त्यांची मुजुमदारी "निळोपंत सोनदेव" यांस दिली व "मोरोपंत पिंगळे" यांना "पेशवे" पद दिले.

*३ एप्रिल इ.स.१६६७*

आग्र्याहुन सुटका प्रकरणांतर औरंगजेब व "छत्रपती शिवराय" यांच्यात "युध्दबंदीचा" तह झाला.

शिवविचार प्रतिष्ठान

२ एप्रिल इ.स.१६७९

मुघल सरदार दिलेरखानाचा भूपाळगडावर कब्जा.

भूपाळगडावर "फिरंगोजी नरसाळा" हे किल्लेदार होते,

दिलेरखानने टेकडीवर तोफा चढवल्या व तोफांच्या माऱ्याने किल्ल्याचा बुरूज ढासळला आणि किल्ला एका प्रहरात मुघलांच्या हाती आला.

यानंतर शरण आलेल्या ७०० मराठ्यांचे हात या क्रूर दिलेरखानाने तोडले

२ एप्रिल इ.स.१६७९

औरंगजेबने मुघल राजवटीतील हिंदूंवर जिझीया कर लादला या करात मुस्लीम राजवटीत राहणाऱ्या हिंदूंवर केवळ २ पर्याय असत एक तर धर्मांतर करून इस्लामचा स्विकार करणे अथवा मृत्यू मात्र पुढील काळात अपवाद म्हणून जिझीया कर देऊन दुय्यम नागरीक म्हणून जगण्याची परवानगी दिली गेली या करात हिंदूंवर वेगवेगळ्या १७ अटी लादण्यात आल्या

२ एप्रिल इ.स.१७२०

छत्रपती शाहू महाराज(थोरले) यांचे विश्वासू सहकारी आणि मराठा साम्राज्याचे पहिले पेशवे "बाळाजी विश्वनाथ" यांचे सासवड येथे निधन झाले.